In het aprilnummer van Cassell's Magazine in het jaar 1908 heeft David Williamson een geïllustreerd artikel van vier pagina's over The Wonderful Gramophone gepubliceerd. De schrijver begint zijn relaas met erop te wijzen dat zelfs het profetische genie William Shakespeare — die wel een electric girdle om de aardbol 'zag' verschijnen — zich zeker niet had kunnen voorstellen dat er een tijd zou komen waarin niet alleen de menselijke stem, maar tevens alle andere soorten muziek exact zouden kunnen worden gereproduceerd. Dat de streken van de stok van violist Mischa Elman of de geweldige noten uit de keel van Nellie Melba (1861-1931) met een absolute nauwkeurigheid zouden kunnen worden weergegeven, ten faveure van miljoenen mensen, en vooral voor hen die nog nimmer in staat waren geweest om ook maar één van al die grote artiesten van anno toen in levenden lijve mee te maken.
Terugblik
Als we de absoluut onredelijke positie zouden kiezen de superlatieven van april 1908 met onze huidige, duizelingwekkende technologische mogelijkheden te beoordelen, zouden we niet anders kunnen dan meesmuilend en geïrriteerd de schouders op te halen bij het lezen van de bewering dat toen elk mogelijke defect leek te zijn geëlimineerd en het op die basis onmogelijk zou zijn voor iemand, die niet vertrouwd was met het fenomeen grammofoon, te beseffen dat de geluiden die men hoorde, niet de magie van de levensechte soli van 's werelds grootste musici rechtstreeks de luisteraar bereikte, maar dat het om een mechanische weergave zou gaan, aangezien de suggestie van mechanische reproductie zou ontbreken en er wel degelijk sporen van menselijk indivdualisme in de nieuwste grammofoonplaten mee zouden klinken. In zijn extravert-lyrische beschouwing gaat David Williamson zo ver dat hij de bewering opstelt dat zodra de luisteraar een duet van de tenor Enrico Caruso (1873-1921)
en de bariton Antonio Scotti (1866-1936) hoorde, hij of zij zich onmiddellijk in Covent Garden Opera House zou wanen.Hoe dat te rijmen valt met al die miljoenen potentiële luisteraars, die nu juist van zulke evenementen verstoken waren gebleven, is raadselachtig, en daaraan ontbreekt zeker de vereiste journalistieke afstand, maar een halve eeuw later heb ik zelf meegemaakt hoe daverend opgetogen velen waren met het fenomeen full frequency stereophonic sound, en hoe zeer hebben we allen die fase achter ons gelaten.
____________
Afbeeldingen
1. Nellie Melba, geschilderd door Henry Walter Barnett (1862-1934).
2. Violist Micha Elman met viool, strijkstok en grammofoon.
3. Bariton Antonio Scotti.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten