donderdag 14 augustus 2008

Serendipiteit (5) — Bandontwerp voor de Nederlandse vertaling van Zola's Zijne Excellentie Eugène Rougon

Een Nederlandse Zola-uitgave
Het was weer een van die boekenvondsten in onze stad, waar de nieuwste tweedehands boekhandel de naam Boekenvondst draagt, maar de serendipiteit voltrok zich niet daar doch in een winkel met verscheiden spulletjes — van kopspijkertjes tot en met een oorlogsschip, zullen we maar zeggen — zoals curiosa, vlaggen, kleding, oude muziekinstrumenten, compact discs, dvd's, en enige kratten oude boeken — variërend van het dunst denkbare kinderboekje tot en met een vierdelige roman in bibliotheekbanden van zo'n eeuw geleden, met in totaal een kleine drieduizend pagina's. Dat was echt niet zo uitzonderlijk voor die tijd, met een radiotoestel alleen voor de beter gesitueerden en geheel en al zonder televisie, zodat men in de avonduren alle tijd had om onder een leeslamp kennis te nemen van de avonturen van Gil Blas of Ivanhoe, van 's Keizers Elsje, dan wel van talrijke andere Lotgevallen — eveneens beschreven in tamelijk omvangrijke boeken op zeer opdikkend, houthoudend papier met uitermate aangrijpende titels, zoals De belofte op het sterfbed, oftewel: Achttien jaar in een kranzinnigengesticht. En laten we de Diamanten en paarlen, en de Rode Rozen, dan wel Gravin Pia — drie van de 217 romans van het onvolprezen natuurtalent Hedwig Courths-Mahler — toch vooral niet vergeten. En stelt u zich eens voor: schrijver dezes heeft zulks in zijn jonge jaren zelf als boekverkoper voor opgetogen dames van middelbare leeftijd uit de etalage geplukt, opdat zij een week te lezen hadden voor een schijntje.

Zoeken loont
Bij de bovenomschreven winkel met oude spullen, die de toepasselijke naam Bazar Bizar draagt en zich in één van de thans drukste winkelstraten in de binnenstad van Groningen bevindt, ontdekte ik — niet echt op zoek naar iets anders — een deel van Émile Zola's Werken, Zijne Excellentie Eugène Rougon [1] in een onverkorte vertaling, twee delen in één band met een prachtig ontwerp. En dat voor de somma van 50 eurocent. Dan kan zelfs een meer dan goed van boeken en aanverwants voorziene criticus zich niet meer verweren tegen de aanvechting dat boek — ondanks de aanwezigheid daarvan in het Frans binnenshuis — mee te nemen, alleen vanwege de illustratie. Hetgeen weer het voordeel heeft dat u daarvan thans deelgenoot kunt worden. En derhalve vindt schrijver dezes de laatste regel van de vertaling in kwestie — uitsluitend in deze context op zichzelf van toepassing: "Je bent toch een kranige kerel!"
Het is een editie met de beide delen in één band, samen ruim 350 pagina's van uitgeverij Gebr. E&M Cohen te Amsterdam, omstreeks de jaren twintig van de vorige eeuw, te oordelen naar illustratie en typografie. Helaas vermeldden de meeste Nederlandse uitgevers — in tegenstelling tot die in tal van de ons omringende landen — geen jaartal van publicatie. Zulks is pas gemeengoed geworden na de voor erkende uitgevers verplichte invoering in ons land van het ISBN, het International Standard Book Number.
__________

[1] Dit boek is het vijfde deel van de 20 boeken omvattende romancyclus Les Rougon-Maquart, geschreven tussen 1870 en 1893.
____________
Afbeeldingen
1. Voorplat van het hierboven omschreven boek.
2. Afbeelding op visitekaart en website van Bazar Bizar in Groningen.
3. De Franse sociaal zeer bewogen schrijver Emile Zola (1840-1902), geschilderd door Edouard Manet (1832-1883).

Geen opmerkingen: