vrijdag 25 juli 2008

Serendipiteit (4) — Meine Wasser-Kur van Sebastian Kneipp in de reeks Die historischen Taschenbücher

Waterkuren
"Wie lange darf ein Gesunder im kalten Vollbade bleiben?" luidt één van de vele vragen die aan de orde komen in het hoofdstuk Bäder in het boekje van de befaamde Pastor Kneipp, die meer dan een eeuw geleden begon met alternatieve middelen en methoden ter behandeling van zieken èn gezonden. Gelukkig worden de door de dominee zelf gestelde vragen direct beantwoord aan de hand van praktijkgevallen. Als de alernatieve dokter had gezegd twee keer per week één minuut en de gezonde patiënt uit zichzelf — roomser dan de evangelische dominee-heelmeester — daar vijf minuten van had gemaakt en sedertdien maar niet meer warm kon worden, verbaast dat de dominee met het luisterende oor in het geheel niet. De man zelf had goed meten luisteren. In het vervolg deed hij wat Monsignor Sebastian had voorgeschreven en snel had hij zijn natuurlijke lichaamswarmte weer op peil.
Van de fotokopische herdruk van zijn boek over Waterkuren — ongeveer een eeuw na de eerste editie opnieuw verschenen in de Duitse reeks Die historischen Taschenbücher van Reprint-Verlag Konrad Kölbl in Grünwald — vond ik de afgelopen week een exemplaar in uitstekende staat, tussen de opruimingsboeken in een krat op het trottoir voor een antiquariaat dat ik veelvuldig frequenteer. En ja hoor, weer voor de prijs van vijftig eurocent.


Sebastian Kneipp heeft heel wat gepubliceerd op het gebied van de alternatieve geneesmethoden die een hele opgang hebben genomen, niet alleen in Duitsland, maar elders ook nadrukkelijk. Nog heden ten dage is er geen zichzelf respecterend reformhuis te vinden dat niet de zalfjes en crèmes, de lotions en de oliën van deze lang niet altijd achte heelmeester te koop heeft en nog altijd zijn er massa's mensen die daar baat bij hebben.

zaterdag 5 juli 2008

Engelse schrijfmachine uit 1892 van de firma Williams

Pen en inktpot
Het Londense Victoria & Albert Museum legt in delen van de collectie getuigenis af van welke gebruiksvoorwerpen schrijvenden zich hebben bediend om hun gedachten op papier te krijgen. Tegen het einde van de negentiende eeuw kwamen er steeds meer pennen en inktpotten ter beschikking van het museum, aangezien de ware schrijver, die veel aan het papier wilde toevertrouwen — zoals bijvoorbeeld de romancier — in die tijd de beschikking kreeg over een echte typemachine. Daar moet, voor de volledigheid, overigens wel aan worden toegevoegd dat de meesten van hen deze nieuwe schijfhulp niet inschakelden voor het directe werk, maar dit pas deden als ze hun laatste versie meenden af te hebben.

Ontwikkeling van de schrijfmachine
Sedert de achttiende eeuw waren diverse pogingen ondernomen ter ontwikkeling van de typemachine, die in eerste instantie het doel vertegenwoordigde om blinden tot steun te zijn. De eerste commercieel geschikte schrijfmachine werd reeds in 1870 door de firma Remington in de Verenigde Staten op de markt gebracht. Het vergde relatief veel tijd voordat het tot de eventueel geïnteresseerden doordrong welke mogelijkheden met de komst van dit apparaat beschikbaar kwamen. Pas in de jaren tachtig van de negentiende eeuw begon de markt voor deze machines zich pas echt te ontwikkelen. De eerste generatie schrijfmachines vertoonde wel enige onvermijdelijke problemen die verband hielden met het 'doordraaien' van het ingevoerde papier en met de inktvoorziening, maar toen de navraag ging stijgen, werden er tamelijk snel aanpassingen en tevens substantiële verbeteringen geïntroduceerd.


In historisch opzicht wordt met de ingebruikname en de ontwikkeling van dit apparaat een bepaald onderdeel van de vrouwenemancipatie verbonden, aangezien de typiste langzaam maar zeker meer in de plaats kwam van de mannelijke kantoorklerk. Het werd zelfs een tijdlang als bijzonder beschouwd dat een vrouw secretariaatswerkzaamheden kon en mocht verrichten.
__________
Zie ook onze bijdrage van vrijdag 6 juni en die van zondag 15 juni — beide op deze site over latere Engelse typemachines.
____________
Afbeeldingen
1. Interieur uit het midden van de negentiende eeuw met een meisje dat aan tafel zit te schrijven. Doek van de Franse schilderes Henriette Browne (1835-1901). Die achternaam was een pseudoniem. In werkelijkheid heette ze Madame Jules de Saux.
2. Typemachine van Williams uit 1892.